- Premier Dick Schoof krijgt ruimte om het defensieplan van de Europese Unie te steunen van de coalitiepartners PVV, BBB en NSC.
- Tegelijk kan het ook zo zijn dat Nederland delen van het plan afkeurt.
- Schoof is in een lastig parket gekomen door een afkeurende motie van de Tweede Kamer over de gedeeltelijke financiering van defensie-uitgaven met eurobonds.
- Lees ook: Nederland kan EU-plan voor investeringen in defensie niet blokkeren
Premier Dick Schoof krijgt ruimte om in te stemmen met het Europese plan om de defensie-uitgaven fors te verhogen. Maar daarbij houdt het kabinet wel een paar slagen om de arm.
Het kabinet stemt “zo nodig” niet in met delen van het EU-plan om defensie-investeringen te financieren. Onthouding van stemming is ook een mogelijkheid, schrijven meerdere ministers mede namens premier Dick Schoof in een brief aan de Tweede Kamer. De brief is het resultaat van een ingelast overleg met de coalitiepartijen op donderdag.
Het gaat om plannen die voortvloeien uit ReArm Europe, waarvan EU-commissievoorzitter Ursula von der Leyen de grote lijnen heeft aangekondigd. Tegen plannen om namens lidstaten geld te lenen en begrotingsregels te versoepelen voor defensie-uitgaven is weerstand uit de Kamer. Een meerderheid steunde een motie van Joost Eerdmans (JA21) om het Europese herbewapeningsplan niet te steunen.
Kabinet kijkt kritisch naar defensieplan van de Europese Unie
Het kabinet zal “scherp en stevig” kijken naar voorstellen op dit punt, staat in de brief. Maar Nederland houdt ook een “constructieve opstelling”. De ministers vinden dat ze hiermee de motie-Eerdmans “deels wel, deels niet” uitvoeren.
Von der Leyen wil het binnen de Europese begrotingsregels mogelijk maken om in totaal 650 miljard euro extra aan defensie uit te geven. Als zo'n voorstel aan bod komt, zal het kabinet er "krachtig voor pleiten dat maatregelen tijdelijk en gericht zijn". Schulden moeten beheersbaar blijven en financiële stabiliteit mag niet in gevaar komen, benadrukt het kabinet.
De Commissie stelde ook voor om 150 miljard euro aan leningen beschikbaar te stellen aan EU-landen. Hier kan Nederland zichzelf volgens het kabinet niet van uitsluiten, omdat het al heeft ingestemd met de regels die zo'n lening mogelijk maken. "Wel staat het de lidstaten vrij om geen gebruik te maken van de leningen onder dit instrument."
Motie Tweede Kamer probleem voor Schoof
Schoof sprak op de EU-top van vorige week zijn steun uit voor het voorstel om 800 miljard euro vrij te maken voor defensie-investeringen, hoewel hij wist dat coalitiepartijen PVV, NSC en BBB daar moeite mee hadden. Deze drie partijen schaarden zich deze week achter een motie van JA21, waardoor de Tweede Kamer zich in meerderheid uitsprak tegen het Europese herbewapeningsplan. Dat wekte woede bij Schoof, die zich beknot voelde in zijn bewegingsruimte in Brussel, en bij coalitiepartner VVD.
Na urenlang overleg werd donderdagavond duidelijk dat een oplossing is gevonden voor de ontstane situatie. In tegenstelling tot wat PVV-leider Geert Wilders eerder deze week zei, hoeft Schoof zijn steun aan de plannen niet in te trekken.